سرگذشت تصویری موجود ترکیبی فیل-سر، از هند تا ایران

سرگذشت تصویری موجودِ ترکیبی فیل-سر، از هند تا ایران

در جهان اساطیری دو تمدن کهنسال ایران و هند که به دلیل مشابهت‌های قومی، فرهنگی و اساطیری‌شان خویشاوند قلمداد شده‌اند، موجودات خیر و شری وجود دارند که برخی از آن‌ها، از قابلیت پیکرگردانی یا دگرریختی برخوردارند. پدیده‌ی ترکیبی فیل سر هندی با نام گانش که در زمره خدایان‌ حیوانی محبوب هندو جای‌می‌گیرد، یکی از این نمونه‌هاست. از آن جا که چنین موجودی در برخی از متون ایرانی از جمله شاهنامه و نگاره‌های م...

سرگذشت انسان از اختیار تا نجات

بحث اختیار انسان و سوء استفادة وی از اختیار، یا گناه، یکی از آموزه‌های اصلی کتاب مقدس و همچنین اندیشمندان مسیحی بوده است. از این میان، ایرنائوس و ترتولیان- از نخستین آبای کلیسا- هر دو اختیار انسان را به منزلة ضرورتی در آفرینش آدمی برای به کمال رسیدنش می‌دانند، اما انسان همواره اختیار خود را به درستی به کار نمی‌برد و چه بسا موجبات گناه خود را فراهم آورد. ایرنائوس هرچند به مفهوم بازدارندة گناه در...

بررسی قالیهای تصویری دوره قاجار (موجود در موزه فرش ایران)

قالیهای تصویری، گروه نسبتاً بزرگی از قالیهای دوره قاجار را تشکیل میدهند که تعداد قابل توجهی از آنها در موزه فرش ایران نگهداری میشوند. مطالعه و بررسی چنین مجموعه وسیع و گستردهای که در دوره قاجار، خلق شده و رواج یافت، روشنگر بسیاری از نکات و مسایل مربوط به تاریخ قالیبافی به ویژه در زمینه طرح و نقش قالیها است. پدیده تصویرگری در قالیهای قاجار، به عوامل مختلف فرهنگی، اجتماعی و هنری این دوره بهشدت هم ...

نانموده‌هائی از سرگذشت آرشیو در ایران

در این مقاله، ضمن مروری بر تاریخچۀ آرشیو در ایران، از شکل اولیه و ابتدائی آن تا سازماندهی بایگانی‌ها به سبک‌ جدید و نیز تا زمان تأسیس سازمان اسناد ملی ایران، موارد بیان نشده‌ای دربارۀ کوشش‌های انجام شده برای تأسیس‌ آرشیو در ایران مطرح شده است. همچنین به دو گرایش عمده-که موجب پیدایش این سازمان شد- اشاره شده‌ است. در واقع از پایان دورۀ قاجار به بعد بتدریج افزایش روزافزون حجم پرونده‌های راکد و اشغ...

از رَگا تا مُحَمَّدیه؛ سرگذشت و باستان‌شناسی سرزمین ری

از خَلمان تا اَلوَن سرگذشت چهارهزارسالۀ یک جاینام باستانی (سرپل‌ذهاب)

شهر سرپل­ ذهاب، به گواهی متون تاریخی و آثار باستانیِ مشهور و پرشمارش، پیشینه­ای دور و دراز دارد. وجود دو نقش­ برجستۀ مهم آنوبانی­نی و ایدی(ن)- سین بر صخره­ای در مرکز شهر حکایت از آن دارد که این مکان، در اواخر هزارۀ سوم یا اوایـل هـزارۀ دوم پ.م. در اختـیار اقـوام زاگرس­ نشینِ لولوبی­ و سیموروم­ بوده است. پس از آن نیز در دوره­ های ماد، هخامنشی، اشکانی، ساسانی و اسلامی، مکان یادشده همچنان اهمیت خود ...